De best verborgen schatten van Nederland (4)

Maandag 6 april : Van Apeldoorn naar Wageningen (61 km).

Als ik wakker wordt, staren vele gezichten mij aan. De kunstenares waar we bij overnachten is gespecialiseerd in portretten. De muren hangen er vol mee. Ze hebben goed over ons gewaakt en ons in een droomloze slaap ondergedompeld .

Het is erg fris in de kamer. Portretten hebben geen warmte nodig. Wij wel, dus we warmen maar even op onder de douche. Het ontbijt is weer ontstekend. Voldaan treden we de volgende fietsdag tegemoet. Een dag die grijs begint. Minder koud dan gisteren, maar wel met een lichte motregen. Licht genoeg zodat we het regenpak niet aan hoeven doen.

Vandaag staat eerst radio Kootwijk op het programma. Het gebouw wordt ook wel de Kathedraal genoemd door zijn specifieke art-deco betonnen uitvoering. Gebouwd in de jaren twintig van de vorige eeuw in the-middle-of-nowhere op de Veluwe. Bedoeld om een radioverbinding te kunnen opbouwen tussen Nederland en de toenmalige koloniën. Een afstand van ongeveer 12.000 kilometer. Daarom moest hij hoog staan en ver weg van de bewoonde wereld. Voor ons betekent het dat we wat moeten klimmen. Als hij in beeld komt, dan is het een imposant gebouw. Grijs beton op een grijze lucht.

De antenne bestond uit een koperen kabel, verbonden door zes masten van 212 meter hoog. Dat zijn flinke jongens, als je je realiseert dat de Martinitoren bijvoorbeeld maar 97 meter hoog is.  Hiermee werd een extreem lange golf gemaakt (17,85 kilometer). Het plezier hiervan was maar van korte duur. Na twee jaar was de korte(re) golf beter, kleiner en goedkoper te realiseren. En het had het voordeel dat er niet alleen telegrafie (morse) mogelijk was, maar ook telefonie. De korte golf bleef tot ongeveer 1970 bestaan. Daarna werd het nog gebruik voor communicatie met schepen over de hele wereld. De satellieten maakten de zender overbodig en in 1998 is de boel gesloten.

De torens zijn opgeblazen en we hielden een prachtig gebouw over. De architect werd geïnspireerd door de sfinx. Boven de ingang zijn twee dames te zien. De ene is een Zeeuwse en de andere een Indonesische. Als je goed kijkt, is het duidelijk te zien. En je kunt wel raden waarom.

Bellen naar Nederlands-Indië was toen nog een gebeurtenis. Niet voor te stellen in deze tijd van mobieltjes. Je moest naar een van de vier grote steden. Daar tikte je per minuut bellen ongeveer 11 gulden (voor de jongere lezers, dit is ongeveer 5 euro) af, met een minimum van drie minuten. In die tijd ongeveer een weeksalaris.

Het begint iets harder te regenen en de koffietent in de garage van de zender is open. Tegen onze principes in kopen we een koffie. En om het dan maar meteen helemaal fout te doen, bestellen we er ook een appeltaart bij. Het blijkt een goede stop. Als we weer buiten komen is het droog. Via lege paden fietsen we over de Veluwe naar onze tweede bezienswaardigheid van de dag.

Dat is het Jachthuis Hubertus. Via de kaart heb ik er een rechtstreekse route naartoe uitgestippeld. Maar wat ik me niet gerealiseerd heb is dat dit gebouw in het Nationaal Park de Hoge Veluwe staat. En om dit park staan hekken. De ingang is via Schaarsbergen, Hoenderloo of Otterlo. En laten die allemaal een stuk verderop zijn, terwijl aan de andere kant van het hek Hubertus ligt. We proberen het nog even via de portier, maar die wil ons ook niet binnen laten. Enige tijd later en met wat moeite staan we toch bij het jachthuis. We hebben er geen spijt van.

Het toeval wil dat er net een rondleiding begint. We hebben geen kaartjes, die moet je bij de ingang kopen. Tsja, dat is weer zoveel kilometer verderop. Saskia smoest wat met de dame en na het overhandigen van wat euro’s mogen we toch mee met de rondleiding en kunnen we een aantal kamers in het gebouw ook bekijken.

Vele jachtgebouwen zijn vernoemd naar Hubertus. Het was iemand die wel van een beetje vlees schieten hield. Totdat hij het verkeerde hert uitzocht. Deze had een lichtend kruis tussen het gewei en Hubertus werd St. Hubertus, de patroonheilige van de jacht. Grappig is dat het huis ook weer in de vorm van een gewei gebouwd is.

Het huis is ontworpen door Berlage voor de Kröller-Müllers en gebaseerd op een Engels country house. Het is een zogenaamd ‘Gesamtkunstwerk’. Dit betekent dat Berlage bijna alles ontwierp aan de binnen- en buitenkant. Het mozaïek op de vloer (door Berlage ontworpen)  sluit bijvoorbeeld aan op de grootte van de kasten (door Berlage ontworpen) en de plek van de pootjes. Zo konden ze de kasten ook niet verschuiven. Hij bemoeide zich overal mee. Zelf het bestek is door Berlage ontworpen. Hij hield echter geen rekening met mevrouw Kröller-Müller die haar eigen plan trok. Uiteindelijk escaleerde dit bij een serre die zij erbij wilde hebben. Die haalde de symmetrie uit het gebouw en dat was reden voor Berlage om te vertrekken. Dat kon ook, want hij had alweer een andere opdracht.

Ook de omgeving van het huis was door Berlage ontworpen waaronder de vijver en de brug. Persoonlijk vind ik dat hij er wat moois van gemaakt heeft. Alleen het nut van de toren heb ik mijn twijfels bij. Volgens sommigen is dit omdat mannen nu eenmaal altijd een fallus symbool erbij willen hebben om aan te geven wie de grootste heeft.

Over de rest valt weinig meer te vertellen. Via bospaadjes gaan we naar Wageningen terug. Het weer begint langzaam bij te trekken. Hierdoor hebben we af en toe nog wat zon. Maar ook de dreiging van een bui, die gelukkig niet doorzet. De tocht voert door het gebied met de naam Planken Wambuis. Hier zijn we vaker geweest. Geen caches meer onderweg, maar we komen wel de buitenaardse eieren tegen. En dat komt mooi uit want het is tenslotte nog steeds Pasen.

Zo sluiten we de eerste etappe van de beste geheimen van Nederland af. We kunnen de conclusie trekken dat Nederland veel moois te bieden heeft. En dat is prima, want we hebben nog een hoop vlaggetjes over die we gaan bezoeken.

Noot:
Deze blog maakt deel uit van een serie van artikelen over bijzondere plekken in Nederland. Het overzicht van alle plekken kun je vinden op mijn website. Daar kun je ook info-boekjes, kaartjes en gpx (route) bestanden downloaden.