De best verborgen schatten van Nederland (14)

Zondag 23 april 2017
Franeker – Balk ( 80 km)

Wie altijd de wind in de rug wil hebben, komt nooit thuis.

Het is nog steeds noordwesten wind en we gaan vandaag naar het zuiden, dat is dus veel wind mee vandaag. Met dat heerlijke vooruitzicht gaan we op pad. In Franeker is het op zondagochtend drukker dan op zaterdagavond. Allemaal kerkgangers. Hier wel dus want we merken onderweg dat veel kerken gesloten zijn en niet meer gebruikt worden. Maar goed, wat wil je ook als ze de eerste geloofsbrenger meteen om zeep helpen.

Een van de helden van Friesland is ‘Grutte Pier‘. Omdat hij als vrijheidsstrijder tegen de Saksen, de keizer en de Hollanders van ‘over de Zuiderzee’ streed. Hij was ook zeerover dus niet alles wat hij deed zal door de beugel kunnen. En is geboren in Kimswerd, dus daar gaan we vandaag als eerste heen. Hier is een standbeeld opgericht voor hem en je kunt gelijk zien waarom hij ‘grote’ werd genoemd. Kimswerd heeft ook nog een kerk uit de 11e eeuw met aan de noordzijde een in rode zandsteen uitgevoerde timpaan (12e eeuw of 13e eeuw), gemaakt van een sarcofaagdeksel en versierd met een mannenkop en rankenmotief. Ik snap wel waarom dit aan de noordzijde zit. Het is net een duivelshoofd.

Nog steeds met de wind mee zakken we af naar Pingjum. Waarom? Gewoon omdat het kan en omdat het zo’m speelse naam is. Ooit heb ik hier een (whisky)stook cursus gevolgd. Sinterklaas komt niet dit jaar want zijn schip is aan het vergaan op het voetbalveld.

Wij zakken steeds verder af. Het weer heeft vandaag wat kuren. Herhaaldelijk fietsen we in regel en hagel. Met de wind in de rug gaat dat wel, maar in Makkum besluiten we toch even een koffie binnen te gaan drinken om de ergste bui te ontlopen en even op te drogen.

Tot nu toe hebben we alleen nog maar hartelijke Friezen ontmoet. Maar de uitbater van café ‘de Zwaan‘ begint meteen te mopperen als we binnen komen. Een grotere tafel bij de kachel mogen we niet gebruiken want mogelijk komt daar over een uur (!) een groep voor de lunch. En dat terwijl we op dit moment de enige gasten zijn. Het gekke is dat wij het gemopper overnemen en ook tegen elkaar beginnen te mopperen. Zo zie je hoe stemmingen elkaar beïnvloeden. Het duurt een tijdje tot dit gevoel weg waait. Toch wachten we de bui even af en drinken wat met de lokale lekkernij, een Makkumer Mieck, een soort krentenbrood met spijs.

Als het droog is gaan we verder. De volgende stop is Hindeloopen, maar daar komen we niet zomaar. Bij Workum worden we ingehaald door een enorme bui. We hebben het geluk dat bij een kitesurf camping een soort bushokje staat waar we in kunnen schuilen. Tijdens de bui maak ik een soepje en eten we een broodje. Ook trek ik de regenbroek aan. Niet tegen de regen maar tegen de kou.

Volgens Rik Zaal is Hindeloopen ‘het schattigste stadje van de Friese IJsselmeerkust. Met nog geen duizend inwoners ligt het onder de dijk met kleine straatjes en hoge bruggetjes mooi te zijn‘.

Dit kunnen we alleen maar beamen. We waren hier eerder op een mooie zomerdag en dan kun je over de koppen lopen. Nu is het gewoon rustig en ligt het mooi te zijn. Het kreeg in de 12e eeuw stadsrechten en ondanks dat het geen haven had, werd het wel een belangrijke handelsplaats. Uit deze periode stammen ook de bijzondere leefcultuur, het Hindelooper schilderwerk en de prachtige, kleurrijke klederdracht. Later, tijdens de Napoleontische tijd werd Hindeloopen arm door handelsbeperkingen en werd het steeds meer een vissersplaats. Nu wordt het elk jaar nog geplaagd door een Duitse invasie.

Vanuit Hindeloopen volgen we de weg langs het IJsselmeer. En we zijn niet de enige. Kolonies Duitsers met campers en motorrijders vinden deze weg ook interessant. Daarom zijn we blij als we een stuk fietspad langs de dijk hebben tot Stavoren. Deze hoeven we alleen met de schapen te delen.

Stavoren is natuurlijk bekend van het vrouwtje. We zijn hier al vaak geweest, maar ik kan het fotomoment niet overslaan.

Alhoewel Willem M. denkt dat je in Friesland niet hoeft te klimmen, moeten wij soms toch even op de pedalen bij de Gaasterlandse rode kliffen. Met zijn tien meter boven N.A.P. niet veel, maar toch. De ijstijd heeft een aantal morenen uit Zweden meegenomen en soms worden die tentoongesteld. Zelfs als ze een suggestieve vorm hebben.

Bij Oudemirdum verlaten we de kustweg om de tweede luchtwachttoren van deze reis te bezoeken. Gelukkig staat hij niet in de steigers, maar je kunt er helaas niet op. Eigenlijk staat hij gewoon te vervallen. Er staat zelfs geen bordje meer bij. Maar nu kun je wel goed zien hoe de torens eruit zagen. Voor meer informatie zie de blog van een paar dagen geleden.

Van hier is het nog een klein stukje naar Balk. Het landschap is hier anders dan in Noord-Friesland. Meer bos en meer beschutting. En we hebben er mooi weer bij gekregen. In Balk zoeken we zelfs nog even een terras op in de zon want we zijn te vroeg voor ons Vrienden op de Fiets adres. 

Balk staat ook op ons lijstje van sites-to-see. Gelegen tussen Harich en Wijckel en door het dorp stroomt het riviertje de Luts. Het plaatsje is ontstaan bij een balk over dit watertje; vandaar de naam. Later werd hier een brug gebouwd. Het dorp en het riviertje hebben de dichter Herman Gorter, wiens grootvader in de 19e eeuw doopsgezind predikant was in Balk, tot zijn beroemde gedicht “Mei” geïnspireerd: 

Een nieuwe lente en een nieuw geluid
Ik wil dat dit lied klinkt als het gefluit
Dat ik vaak hoorde voor een zomernacht
In een oud stadje, langs de watergracht.

Later gaan we ook eten bij café Teernstra. Een uitstekende keus want ze hebben niet alleen vele biertjes maar serveren ook een fijne maaltijd. Al met al toch een mooie dag, ondanks de regen. En ook al kom je met wind mee niet thuis, het fietst wel ontzettend lekker.

Noot:
Deze blog maakt deel uit van een serie van artikelen over bijzondere plekken in Nederland. Het overzicht van alle plekken kun je vinden op mijn website. Daar kun je ook info-boekjes, kaartjes en gpx (route) bestanden downloaden.