De best verborgen schatten van Nederland (15)

Maandag 24 april 2017
Balk – Vledder( 79 km)

Lentekriebels: Ben even de wolken aan het wegkrabben (Loesje).

Vandaag staan er 80 kilometers op het programma. En een drietal bezienswaardigheden. We gaan bij het stoomgemaal in Lemmer kijken (helaas op maandag gesloten), de Lourdesgrot in St. Nicolaas en Wylde Wietske in Joure. En ook vandaag hebben we veel wind mee, dus het voelt weer als een cadeautje.

Om kwart over negen rijden we eerst nog even langs de Luts in Balk. En dan richting Lemmer. Met de wind in de rug staan we om tien uur voor het het Ir. D.F. Woudagemaal .

Als er een god van de stoom is, dan is dit zijn kathedraal. Het grootste stoomgemaal ter wereld. En ondanks dat het oude techniek is, is inzet nog steeds enkele keren per jaar nodig om de Friezen geen natte voeten te laten krijgen.

Ik wist dat het op maandag gesloten is, maar we gaan toch even kijken. Bij de ingang zien we wat fietsjes staan en bij navraag blijkt er een privé rondleiding te zijn voor een Duitse groep. Met wat overtuigende argumenten weet Mevr. van der Veeke te regelen dat wij mee mogen! Zo krijgen we alsnog dit Unesco Werelderfgoed monument van binnen te zien en mét uitleg.

Er zijn vier hoofdstoommachines van 500 IPK …


…en acht tweezijdig aanzuigende centrifugaalpompen. 


Elke hoofdstoommachine is gekoppeld aan twee van deze pompen. In 1955 werden de zes kolengestookte stoomketels vervangen door vier vlampijpketels, die in 1967 op zware stookolie werden omgebouwd. Het ding heeft zoveel capaciteit dat je in in 48 uur het hele Sneekermeer kunt droogleggen.

Het ruikt binnen heerlijk naar stookolie en vet en het voelt alsof je terugreist in de tijd. Een feest voor de zintuigen. 


Al met al duurt de rondleiding meer dan een uur en ik maak me wat zorgen om ons dagschema. Gelukkig werkt de wind mee en halen we overdag de verloren tijd in. De temperatuur is overigens weer een graad of zes met een rare oprisping tussen de middag. Dan is de temperatuur ineens verdubbeld. Af en aan regent het. Soms lossen we dat op door te schuilen en soms is het regenpak nodig. We hebben de hele dag gelukkig geen plensbuien en wind mee maakt ook dat je de regen minder voelt.

We kennen allemaal de legende van Lourdes. In de 18e eeuw leefde Bernadette, een arm meisje, in Lourdes en die hallucineerde nogal. Daarbij zag ze 18 keer een wit geklede vrouw die zich later bekend maakte als Maria. Hoe ze dat deed is me niet duidelijk. Misschien een naamkaartje of zo. In elke geval werd Bernadette heilig verklaard en Lourdes werd een toeristische trekpleister.


Maar daarmee is het verhaal niet klaar. De vrouw van een kerkganger in St. Nicolaasga ging regelmatig naar Lourdes omdat ze ergens last van had en haar man ging mee. En omdat hij toch niets te doen had, nam hij wat maten op en bouwde hier in St. Nicolaasga een replica van de grot in Lourdes in een schaal van een op tien achter de kerk. Die overigens ook behoorlijk uit de kluiten gewassen is.


En hier staan wij nu naar te kijken. ‘Bijzonder‘ is het meest toepasselijke wat er in me opkomt. En als klap op de vuurpijl hebben ze ook nog een origineel steentje uit Lourdes meegenomen. Mijn dag kan niet meer stuk. 

Nu ben ik niet gelovig maar we branden altijd wel een kaarsje. Je weet nooit waar het goed voor is.


En dit is een uitstekende plek om een koffie te maken en een broodje te eten want dat is er wat bij ingeschoten door de rondleiding in het gemaal.

Volledig geestelijk opgeladen gaan we door naar Joure. Deze plaats ken ik eigenlijk alleen van de borden langs de snelweg en de rotonde waar ik moet kiezen of ik door de polder naar Amsterdam ga of door Noord-Holland. En ook hier leer ik weer wat. Joure heeft een ontzettend langgerekte winkelstraat en de mooiste viskraam van het land. Een soort neergestorte UFO maar wel met draken op het dak.


Maar goed, hier komen we niet voor. We willen het ‘grote gezicht’ zien. Door de lokale mensen Wilde Wietske genoemd.  Gemaakt door kunstenaars Maree Blok en Bas Lugthart uit Onderdendam. Dit zes meter hoge sculptuur tekent met enkele sierlijke lijnen een groot gezicht in de open ruimte. De vloeiende lijnen van het gezicht gaan halverwege over in drie grote waterstralen die als haren in de wind het gezicht omgeven. De drie waterstralen pompen zo een hoeveelheid water over de waterscheiding, die nodig is om in een groot gebied van Joure het water te laten stromen. Het is dus eigenlijk een gemaal.


Daarna moeten we een groot stuk overbruggen. Langzaam verlaten we Friesland en zien we het landschap verdrentiseren. Meer bos en minder open ruimte.

Alhoewel we soms nog wel door open land gaan.

Zo komen we tegen half vijf in Vledder aan. We slapen vanavond bij een paar bejaarde Vrienden op de Fiets. En voor een keer vind ik het niet erg dat mensen op leeftijd de kachel op 25 graden hebben staan.

Nu is op maandag de horeca altijd een probleem. Daarom ben ik ook uitgeweken van Doldersum, met één gesloten restaurant, naar Vledder. Maar als we op zoek gaan naar een plek om te eten blijkt ook hier alles gesloten. Zelfs de Chinees, waar je altijd op kunt vertrouwen, is tot 1 mei op maandag gesloten. Uiteindelijk belanden we bij een soort lokale van der Valk, die wel open is. Ondanks dat de eetzaal wel een bejaardentehuis lijkt, hebben ze toch een plekje, een biertje en een maaltijd. We moeten daar wel voor door een woud van looprekjes en rollatoren waden maar we klagen niet. Uitbuiken doen we op onze luxe kamer met zithoek. Het was weer een leerzame dag. Morgen fietsen we weer naar huis.

friesland-4

Noot:
Deze blog maakt deel uit van een serie van artikelen over bijzondere plekken in Nederland. Het overzicht van alle plekken kun je vinden op mijn website. Daar kun je ook info-boekjes, kaartjes en gpx (route) bestanden downloaden.

0 gedachten over “De best verborgen schatten van Nederland (15)

  1. Willem zegt:

    Wist niet dat dit in Joure stond toch maar eens gaan kijken op de brommer en gelijk de viskraam met een bezoek vereren.
    Goede reis naar huis met de wind in de rug!

Leuk als je reageert