Zondag 1 december
Van Pieterburen naar Winsum (12 km)
Kleine wolkjes verlaten mijn mond als ik adem. We kijken uit over een donkere massa klei en heldere luchten. De luchten zijn in de herfst op zijn mooist. Als in oudhollandse schilderijen. Complexe wolken, in de oneindige verte, met de belofte van regen. In het veld gakken de ganzen en voeren een evacuatie oefening uit. Met honderden stijgen ze op, cirkelen even boven ons en dalen weer neer. We lopen in het Middag-Humsterland, Groningse wierden- en marengebied, en sinds 2005 Nationaal landschap.
Ja, je leest het goed. We fietsen niet, maar we lopen. In de winter is het te koud om te fietsen en daarom heb ik deel 1 van het Pieterpad besteld en afgelopen zaterdag binnen gekregen.
In feite is elke dag geschikt om te beginnen, dus waarom vandaag niet. Ondanks dat er natte bytes mijn buienradar-app binnenstromen gaan we gewoon op pad. De eerste etappe is van Pieterburen naar Winsum. Twaalf kilometer. Dat moet zelfs voor ons, als notoire fietsers, te doen zijn.
Om in Pieterburen te komen nemen we de bus. Je kunt hier aan de provinciale weg bij Baflo instappen en 10 minuten later sta je bij het startpunt van het Pieterpad. Gemakkelijker kunnen we het niet maken.
Pieterburen kennen we al. Reden om meteen de rood-witte bordjes te volgen. Even langs de kerk, ‘Domies-toen’ en binnen no-time staan we met de schoenen in de modder en het hoofd in de ruimte.
Het Groninger land is relatief kort geleden land geworden. Lang was het hier zee met ambities. Pas zo’n 2500 jaar geleden begon men hier wierden op te werpen. Verhogingen in het landschap zodat je niet twee keer per dag natte voeten kreeg. De Romeinen noemden het boomloze baggerhopen en in feite waren het niet meer dan dat. Op de wierden werden hutten gebouwd en deze wierden groeiden van huiswierden tot dorpswierden. Kerken zijn onvermijdelijk en zo groeiden de dorpen zoals we die nu om ons heen zien. Want zeker de kerk en de doden (begraafplaatsen) moesten droog blijven. Sommigen waren wel vijf meter hoog.
In de 19e eeuw kwam men erachter dat die wierden eigenlijk bestonden uit vruchtbare grond want het groeide aan door aarde, mest en huisvuil. Een soort van composthoop naast de voordeur. Dat kon natuurlijk goed verkocht worden. Begin 19e eeuw werd het voor 55 cent de ton afgegraven en verkocht. Via modderschepen werd het afgevoerd en kijken wij tegen gemutileerde wierden aan. Tegenwoordig is men weer bezig dit te herstellen.
Het land wordt nu minder beheerst door de getijden. Was het vroeger de Hunze die de stad Groningen met de zee verbond. Na het ontbochten hiervan heeft het de naam Reitdiep gekregen. Dat water hier nog een grote rol speelt zie je aan de vele bruggetjes waarmee we het water oversteken.
We hebben hier vaak gefietst maar wandelen is toch anders. Het is prachtig om door de velden te lopen. Nog meer dan met het fietsen wordt je gedwongen te vertragen. Nog meer zit je in het landschap en nog meer worden al je zintuigen aangesproken. Zonder moeite en voor we het weten komen we door Eenrum, een wierde-dorp pur-sang. Boven op de bult staat de kerk, uit de 13e eeuw. Voor het eerst zie ik hier ook de waterpompen staan waarvan de rode wel erg in het oog springt.
Langs de hoofdweg lopen we naar Mensingeweer. Vroeger liep hier de provinciale weg doorheen. Tegenwoordig is er een rondweg en daar is het dorp flink van opgeknapt. Bij de molen doen we een cache en via het hoogholtje steken we het water over. Het is hier heerlijk rustig nu. Onderweg komen we nauwelijks mensen tegen ondanks dat het, tegen verwachting in, prachtig weer is.
Langs Mensingeweerster loopdiep komen we in Winsum. Ik ben hier honderdduizend keer geweest maar kom toch in steegjes die ik niet eerder heb gezien. Winsum is een dubbeldorp dat, naast Winsum op de zuidelijke wierde, ook nog bestaat uit Obergum, op de noordelijkwe wierde. Beide delen worden verbonden door ‘de Boog’, midden in het dorp. Net als alle dorpen hier, is er in Winsum ook een haven. En in die haven de Jeneverbrug. Uit het boekje leer ik dat deze naam komt omdat er een café aan beide zijden was. Tegenwoordig zit er een Chinees dus misschien moet het nu de Pekingbrug worden.
Vanuit Winsum kunnen we de trein naar Baflo nemen. Maar dan moeten we nog een klein uurtje wachten. Het is maar 5 kilometer, dus dat kan er nog wel bij. Enigszins stijf in de heupen komen we thuis. De eerste etappe zit erop. We kijken uit naar de rest.
Volgende traject: van Winsum naar Groningen
Thuiswedstrijd met verassingen! Leuk hoor het Pieterpad!
Mooie les”geschiedenis” Hans over de Wierden en terpen. ik dacht even” Dat is wel een hele grote brandkraan🧐”
Haha, leuk om te lezen en ik kan je verzekeren dat het net zo verslavend is als fietsen. Als de heupen enzo mee willen werken natuurlijk, njoy, op naar het zuiden!
Wat leuk dat jullie dit zijn gaan doen. Lang geleden, eerste helft jaren tachtig, ben ik er met een goede vriend ook aan begonnen, en ik schat een klein tien jaar later kwamen we op de Pietersberg aan. Telkens een paar dagen in een weekend, en dan waren we weer wat verder.
Het lijkt me heel leuk om het nog eens te doen doen, de betreffende vriend had die behoefte wat minder sterk. Mijn plan is nu om weer met een veeljarenplanning met wisselend gezelschap, en misschien ook weleens alleen, eens te gaan bekijken hoe het er tegenwoordig langs het pad uitziet. Ik kreeg van mijn oudste zoon onlangs deel 1 voor mijn verjaardag, en ergens in het vroege voorjaar wil ik ermee gaan beginnen.
Veel plezier, en wellicht treffen we elkaar ooit eens ‘ergens’.
Je bent welkom in Baflo. Koffie, maaltijd of overnachting. We zitten zo’n beetje aan het begin van het pad.
Mooi dat jullie ook aan het wandelen zijn! Inderdaad nog trager door het landschap en daardoor sneller contact met passanten op de route. Pieterpad is mooi, Ingrid et moi hebben het ook heel wat jaren geleden gelopen met de rugzak/kampeeruitrusting in tijdblokken van 1 tot 2 weken om er goed “in “te komen. veel plezier ! (en als jullie op de Sallandse heuvelrug zijn lopen we een dagje mee…)
ben & Ingrid
Gezellig als jullie meelopen. Zal wel volgend jaar worden.
Hoi Hans en Saskia, wat leuk dat jullie aan het Pieterpad zijn begonnen. Als onze BenB open is (waarschijnlijk vanaf april 2020) willen we een Pieterpad arrangement gaan aanbieden met brengen en halen vanaf de start/eindpunten in de omgeving van Groningen. Dit zal waarschijnlijk voor jullie te laat zijn anders zou het een mooie test voor ons zijn. Maar in ieder geval veel plezier en geniet van het wandelen! Groetjes Liesbeth
Dan is de bouw zeker in volle gang nu? We zijn er dan waarschijnlijk al voorbij maar vinden het geen probleem om alsnog als test aan te treden. Groeten aan Rob!
Groetjes terug! We hopen er in maart in te trekken. B&B open in april of mei.
Je verhaal leest weer als een fijne roman Hans! Fijn om zo met jullie mee te wandelen (en te leren).