IJsland (15)

Terugkomen op de plek waar je begon is niet hetzelfde als nooit weggaan

Zaterdag 9 juli

Met enige spijt verlaten we Borgarfjordur. De omgeving is hier prachtig om te wandelen en fietsen, de puffins overvloedig en de camping mooi. Ondanks dat de camping afgelopen nacht heel druk was. En nu weten we waarom. Er is een trail-running wedstrijd waarvoor ze vanuit alle uithoeken van IJsland hier naartoe gekomen zijn. Maar goed, we willen verder dus we pakken in en gaan.

Eerst terug naar Egilsstadir en dan een klein stukje verder richting het zuiden. We hebben deze weg de eerste dag ook gehad maar waar we toen rechtsaf gingen, gaan we nu linksaf om in Eskifjorður te komen. We passeren Ryedarfjorður, waar twee kilometer lange aluminiumfabriek staat, waarover veel discussie was. Want zo’n fabriek heeft enorm veel energie nodig. Hiervoor is een hydro-centrale gebouwd waardoor de natuur heel veel schade op heeft gelopen. Maar de inwoners zijn er blij mee want het bracht werk en welvaart in een eerder achtergesteld gebied.

Aan de ingang van Eskifjorður zit een kleine camping met prachtige plekken voor tentjes en beperkte plekken voor campers. Gelukkig komen hier maar weinig toeristen dus er is alle ruimte. We kijken uit op de machtige Hólmatindur en achter ons zit een waterval. Vandaag schijnt de zon weer volop dus we kunnen het bammetje in de zon eten. Daarna lopen we even het dorp in. Wij zitten in het arme en industriële gebied en verderop in het dorp staan de mooie huizen. Ondanks de afgelegen ligging schijnen hier nog wel toeristen te komen om te wandelen, mountain-biken en te vissen. Tegenwoordig is hier nog wat industrie met een vismeel fabriek, iets wat we goed kunnen ruiken. Het meest bijzondere van dit dorp vind ik dat er nog een videotheek is. Waar zie je dat tegenwoordig nog?

zondag 10 juli

Voor de zondag hebben we weer een bike ’n hike gepland. In de middag wordt er veel regen verwacht dus we schrappen de hike en stappen na het ontbijt gelijk op de fiets. Helaas heeft de regen het weerbericht niet goed gelezen en gaat het veel te vroeg regenen. Gelukkig blijft het bij spetteren in plaats van dikke regen.

We fietsen het fjord af naar de calciet mijn. In de ochtend is het licht erg mooi langs en over het fjord. Door de rode huisjes doet het wat Noors aan. Ze hebben hier zelfs nog een kek geel mini vuurtorentje. De weg is steenslag en loopt dood. Er passeert een enkele auto op weg naar een van de vakantiehuisjes die hier liggen. Ooit hebben ze hier aan walvisvangst gedaan. Dat ging met ups en downs. In de goede jaren werden er wel 113 gevangen en in de (latere) slechtere jaren minder dan 40. Uiteindelijk, na acht jaar en 560 walvissen werd de boel (gelukkig) opgedoekt.

Ook belangrijk voor de ontwikkeling van Eskifjorður was de calciet mijn bij Helgustaðanáma. Calciet kristallen zijn transparant en kunnen licht splitsen in twee parallelle bundels.  Voor de eerste microscopen en andere instrumenten waar dit bij nodig was, had men het liefst het calciet uit dit gebied omdat het zo zuiver was. Het kreeg zelfs een eigennaam want in het Engels heet het Icelandic spar. Eerst werd er bovengronds gedolven en later werd er een tunnel van 80 meter diep gegraven om het spul eruit te halen. Uiteindelijk is er tussen 1855 en 1873 meer dan 300 ton opgegraven en geëxporteerd. In the British museum ligt een brok van 230 kilo uit dit gebied. 

In de 17^e eeuw kwam men achter de eigenschappen van calciet. Onze eigen Huygens heeft er toen al over geschreven.  In de 19^e eeuw kon men commercieel prisma’s van het materiaal maken wat in veel wetenschappelijke instrumenten gebruikt werd. Zonder dit materiaal zouden we nu met een hoop wetenschap lang zo ver niet zijn.

Nu wij er zijn, is er weinig over van deze glorie. We zien een groot gat in de grond en een erg donkere tunnel waar ik alleen kruipend in kan. Maar het lampje in mijn IPhone geeft me niet voldoende zekerheid om ver te gaan. Wel zien we overal om ons heen het calciet in brokjes liggen. Het is verboden om het mee te nemen, iets wat meermalen op alle borden gemeld wordt. Dat glimmende calciet is leuk maar mooier is het uitzicht dat we hebben over het fjord.

We fietsen nog een paar kilometer verder langs het fjord omdat het zo mooi is hier. Daarna gaan we terug naar de bus want we waren, door het haastige vertrek, de koffie vergeten. In de middag komt dan eindelijk de voorspelde regen maar, zoals dat in IJsland gaat, ’s avonds zitten we weer lekker in de zon.

Maandag 11 juli

Vandaag rijden we het laatste traject in IJsland. We gaan terug naar Seydisfjorður waar we donderdag IJsland weer per boot verlaten. Maar voor die tijd moeten we hier nog wat anders doen. Op de kaart zie ik dat aan de ander kant van dit schiereiland Neskaupstaðir ligt. En daar staat ook dat je erheen gaat via een scary tunnel. Geen idee wat dit is. Misschien dat er clowns met ronkende kettingzagen in lopen of zo. In elk geval wil het wel eens zien.
Zelden een grotere teleurstelling gehad als dit. Het is gewoon een moderne tweebaans tunnel. Ook nog goed verlicht. Niks scary. In de informatie zie ik dat hij in 2017 vernieuwd is. Toevallig lees ik later dat de weg naar Neskaupstaðir vóór de nieuwe tunnel inderdaad een dingetje was. Eerst had je de hoogste pas van IJsland en daarna moest je door een 650 meter lange eenbaans tunnel. Die hebben we meer gehad in het noorden dus blijkbaar is mijn definitie van scary wat anders.

Neskaupstaðir daarentegen is weer een prettig verrasing. Een fris, modern ogend dorp wat wel ontzettend langgerekt is met zes kilometer. Bij ons zouden ze het een lintdorp noemen. Aan het einde kun je een mooie wandeling op de punt van het schiereiland maken en dat doen we natuurlijk ook. Het is een zomerse dag en de temperatuur loopt op tot 18 graden. Ik denk dat we het niet eerder zo warm hebben gehad.

Hierna rijden we naar Seydisfjorður via Egilsstadir. Daar zit een goede bakker waar we nog een brood halen. Had ik verteld dat een brood hier omgerekend iets van € 7 kost? Zelfs supermarktbrood is zo duur. We zijn nog niet achter de reden. Mogelijk omdat alle graan geïmporteerd moet worden want we hebben hier nergens een graanveld gezien.

Om bij Seydisfjorður te komen moeten we weer over een pas. Op de heenweg was het hier mistig en lag er heel veel sneeuw. Nu zijn beide verdwenen en zien we pas hoe woest het hier is. De afdaling naar Seydisfjorður is steil waarmee je het dorpje goed ziet liggen.

En het is een mooi lieflijk dorpje ingeklemd tussen de bergen en watervallen. Ze hadden het voordeel dat hier een goede natuurlijke haven is met een fjord van bijna 20 kilometer. Het is een van de weinige plekken in IJsland waar dat zo is. Daardoor liep en loopt er veel scheepvaartverkeer door Seydusfjorður. Ook kwam hier in 1906 de eerste onderwater telegraaflijn aan land (vanuit Schotland). Maar door de steile bergen er omheen was het dorp erg moeilijk bereikbaar via land. Ook hebben ze ook last van lawines en grondverschuivingen. De laatste was nog in 2020 en die zorgde voor veel beperkingen.

Het dorp staat vol met gekleurde huisjes (gebouwd door Noren die rijk zijn geworden van de haringvisserij) maar de echte aandachtstrekker in het dorp is Seyðisfjaðakirkja, het poederblauwe kerkje uit 1901 (maar in 1989 afgebrand en opnieuw gebouwd). Ook het interieur is hemelsblauw en een kleurig straatje leidt naar de ingang. Een plaatje. Voor de rest is het een gezellig dorpje met veel wandel en fietsmogelijkheden. En dat is precies hoe we de laatste dagen in IJsland willen doorbrengen.

Dinsdag 12 juli

Vandaag is een winderige, natte dag voorspeld en dat blijken ze goed te hebben. We doen eigenlijk niks behalve uitslapen en koffie drinken. Maar niks doen is best zwaar werk dus in de middag, als het wat opklaart, besluiten we toch te wandelen. Er zijn hier een aantal wandelingen uitgezet en daar kiezen we er een paar van. En zo zien we het dal ook nog op een andere manier.

Woensdag 13 juli

De meeste mensen hebben het niet door maar als je IJsland binnen komt (of verlaat) dan zie je eigenlijk als eerste (of als laatste) Skalanes, een natuurgebied met wel 40 verschillende soorten vogels maar ook rendieren, walvissen en zeehonden worden hier gespot. Het ligt aan het einde van het fjord (en schiereiland) en er komen is een uitdaging omdat je door drie rivieren moet. Je kunt met een jeep gaan, je kunt met de kano gaan (over het fjord) of je kunt wandelen. De eerste twee hebben we niet en de derde is, met 19 kilometer, toch wat te ver. Maar als je kunt wandelen, dan kun je waarschijnlijk ook wel fietsen. En dat blijkt te kloppen.

Onze laatste dag in IJsland sluiten we op deze fantastische manier af. Het weer is goed, de weg uitdagend (in wegdek en in stijging) en het is weer lekker rustig (op twee excursiebussen na). Op de heenweg hebben we een duwtje in de rug van de wind maar dat voorkomt niet dat we een stuk moeten lopen omdat de helling te steil is en het achterwiel doorslipt over de steenslag.

Ook het oversteken van de drie riviertjes gaat prima. Ik kan de fietsen (Ik kan Mevr. van der Veeke toch niet met een fiets laten sjouwen…) stukjes tillen tot we bij de bruggetjes zijn. Bij het derde riviertje moeten we fietsen door het water. Mevr. van der Veeke vindt dat wat eng dus ik doe het twee keer (op de terugweg heeft ze zoveel moed verzameld dat ze het zelf doet, wat natuurlijk prima gaat).

Het natuurgebied is prachtig, je moet alleen oppassen voor de Sterntjes die aanvalsduikvluchten doen maar dat zijn we intussen gewend. We lopen nog even naar de punt waar we één verdwaalde puffin zien en heel veel nestelende meeuwen. En, zoals bij onze meeste tochten, gaat het om de reis en niet de bestemming dus we genieten net zo hard van de heen- en de terugweg.

Zo sluiten we, na 52 dagen, IJsland op een passende manier af. Morgenochtend gaan we op de boot. Ik had hoge verwachtingen van dit land en die zijn allemaal waargemaakt en zelfs een beetje meer. De natuur is overweldigend, de landschappen zijn oogverblindend. Eigenlijk is het overal mooi, waar je ook bent.

Het weer is zoals verwacht. We hebben mooie weken gehad maar ook weken met minder goed weer alhoewel dit nooit beperkend voor onze activiteiten is geweest. De temperatuur is in het algemeen wel laag. De meeste dagen zaten we onder de 10 graden en alleen in de zon warmt het lekker op.

We hebben 31 campings gehad. Kamperen is wel een punt waar ruimte is voor verbetering. Door de grotere toeloop van toeristen zijn de kampeervelden wel uitgebreid maar de faciliteiten zijn wat achter gebleven. Bijna overal was het veel te krap, zelfs in het (rustigere) voorseizoen. Ik zou hier niet graag in de echt drukke periode willen staan. Overigens hebben we die drukte niet terug gezien bij de plekken die we bezocht hebben. Afijn, dat kun je op de foto’s wel zien. Meestal staan er nauwelijks andere mensen op.

Het leven in IJsland is duurder dan in Nederland en dat merk je goed bij boodschappen doen. Ook simpele dingen als keukenrol is vaak  1,5 tot 2 maal zo duur. Een bier in de kroeg is al gauw een tientje en, je verwacht het niet, vis is onbetaalbaar. Fruit is goedkoop. Daar staat tegenover dat het meeste wel te koop is en Mevr. van der Veeke heeft zelfs grotendeels vegetarisch kunnen koken omdat vleesvervangers goed te vinden waren. Tanken is ook een rib uit je lijf. Met een dieselprijs van € 2,53 per liter moet ik bij elke volle tank wel slikken (we deden iets van 4600 kilometer in IJsland) Wat ons wel opviel is dat bijna alle (natuurlijke) attracties gratis waren. Zelfs voor het parkeren hoefde niet betaald te worden.

Al met al moet ik concluderen dan IJsland bovenaan is komen te staan in mijn lijstje van mooiste landen. We hebben een prachtige reis gehad en genoten van het land. Ik hoop zeker nog een keer terug te komen.

Tenslotte wil ik mijn muze Mevr. van der Veeke bedanken voor het geduldig poseren, elke keer als ik weer een foto wilde maken. Maar ook voor het fijne gezelschap. Ik kan me geen betere reisgenoot bedenken. Ook wil ik de lezers bedanken voor de belangstelling en in het bijzonder de mensen die af en toe reageerden. Ik hoop dat het onderhoudend was en dat je, aan de hand van de foto’s, een beetje een indruk hebt kunnen krijgen van wat een bijzonder land dit is. We hebben nog een week op de Faeröer-eilanden. Ik weet nog niet of ik daar een blog ga schrijven. Eventueel tot dan of tot een volgende reis.